ลำดับที่ 443 พระคงลำพูน เนื้อเขียว ลำพูน

  

  

                           พระคงลำพูน เนื้อเขียว ลำพูน

ที่มาการสร้าง‘พระคง ลำพูน’ พระเนื้อดินเผาอายุ๑,๒๐๐ปี(๒)

ที่มาการสร้าง‘พระคง ลำพูน’ พระเนื้อดินเผาอายุ๑,๒๐๐ปี(๒) : ปกิณกะพระเครื่อง โดย...ตาล ตันหยง

                ต่อจากตอนที่แล้ว ศ.ดร.ผดุงศักดิ์ รัตนเดโช ได้ให้ข้อมูลที่น่าสนใจว่า พระคง, พระบาง และพระเปิม ถือว่าเป็นพระเครื่องที่มีรูปแบบทรงพิมพ์, ธรรมชาติเนื้อพระ และสีพระ ที่หลากหลายมากที่สุดพระเครื่องหนึ่งในบรรดาพระเครื่องทั้งหมด กล่าวคือ มีทั้งฟอร์มพิมพ์ตั้งตรงและบิดเบี้ยว มีทั้งฟอร์มพิมพ์อ้วนล่ำและลีบหดเล็ก มีทั้งประเภทติดหน้าตาและไม่ติดหน้าตา (ทั้งที่ไม่ผ่านการใช้มาก่อน) มีทั้งประเภทเนื้อละเอียดและเนื้อออกโซนหยาบ และเป็นพระเครื่องที่มีหลากหลายโทนสี...อาทิ สีขาว สีพิกุล สีเขียว (สีเขียวคราบเหลือง สีเขียวคราบแดง สีเขียวหินครก (หายากมาก) สีแดง (หายากมาก) สีดำ (หายากมาก)

                จากที่เกริ่นนำข้างต้น ศ.ดร.ผดุงศักดิ์ รัตนเดโช ได้บ่งชี้ถึงความหลากหลายที่ว่านี้เกิดจากหลายสาเหตุ สรุปเป็นประเด็นหลักที่พอสันนิษฐานจากความน่าจะเป็นได้ดังนี้

                ๑. การที่เอาองค์ต้นแบบที่แกะจากหินไปกดบนแผ่นดินดิบนั้น ทำกันหลายคน ซึ่งแต่ละคนอาจกดแรงหรือกดเบา แม้จะเป็นคนๆ เดียวกัน เมื่อกดพิมพ์ไปนานๆ อาจเมื่อยล้า ส่งผลให้น้ำหนักการกดพิมพ์ต่างกันโดยปริยาย ส่งผลทำให้ขนาดเบ้าพิมพ์มีมิติที่แตกต่างกันตั้งแต่ต้นในชั้นแรก

              ๒.จากข้อแรก เมื่อได้แม่พิมพ์เว้าหรือเบ้าพิมพ์ซึ่งทำจากดินดิบแล้ว (ซึ่งคาดว่าน่าจะมีจำนวนมากพอสมควร) เมื่อนำไปเผาไฟเพื่อเพิ่มความแกร่ง แต่อาจกระทำในสภาวะที่แตกต่างกัน เช่น ปริมาณความร้อนที่ใช้เผาเบ้าพิมพ์แต่ละอันไม่เท่ากัน หรือไม่สม่ำเสมอกัน หรือ การเผาเบ้าพิมพ์แต่ละอันที่ใช้ระยะเวลาที่ต่างกัน ส่งผลต่อการแห้งตัวและหดตัวของเบ้าพิมพ์นี้ นั่นคือ ทำให้ขนาดเบ้าพิมพ์ที่เผาขั้นสุดท้าย มีมิติที่แตกต่างกันอีกคำรบหนึ่ง

                ๓.จากข้อ ๒ เมื่อได้แม่พิมพ์เว้าหรือเบ้าพิมพ์ที่ผ่านการเผาเพื่อเพิ่มความแกร่งแล้ว จะถูกนำมากดเนื้อดินดิบลงในเบ้าพิมพ์นี้ด้วยมือ ซึ่งทำกันหลายคนเช่นเดียวกับข้อแรก คือ แต่ละคนอาจกดแรงหรือกดเบา แม้จะเป็นคนๆเดียวกัน เมื่อกดพิมพ์ไปนานๆ อาจเมื่อยล้า ส่งผลให้น้ำหนักการกดพิมพ์ต่างกันโดยปริยาย ส่งผลให้ขนาดหรือมิติขององค์พระแตกต่างกันอีกชั้นหนึ่ง

                นอกจากนี้ การนำเนื้อดินดิบมาจากคนละแหล่ง ทำให้ความละเอียดหยาบที่ต่างกัน (หรือความหนาแน่นที่ต่างกัน) ตั้งแต่ต้น เมื่อนำมากดพิมพ์ แม้ว่าคนกดพิมพ์คนเดียวกันก็ย่อมทำให้ได้องค์พระที่มีมิติต่างกันได้

                ๔.กระบวนการสุดท้าย คือ การนำองค์พระดินดิบไปใส่ภาชนะเพื่อเตรียมเผาไล่ความชื้น เพิ่มความแกร่ง ขั้นตอนนี้ มีหลายข้อ สันนิษฐานในเตรียมการ อาทิ การนำเอาองค์พระดินดิบจำนวนมากใส่ในไหภาชนะดินเผาในแต่ละไห แล้วนำเข้าไปอบในเตาอบร้อนที่สุมไฟไว้ หรือนำไหภาชนะดินเผาทีบรรจุองค์พระดินดิบที่ว่านี้ไปวางบนแคร่ไม้แล้วสุมไฟไว้ด้านล่าง

                ไม่ว่าจะวิธีไหนก็ตาม การแห้งตัวของพระแต่ละองค์ในไหภาชนะดินเผาย่อมต่างกัน กลุ่มองค์พระที่อยู่ใกล้แหล่งความร้อนมากสุด ย่อมแห้งและหดตัว (เช่นเดียวกับการเปลี่ยนสภาพขององค์ประกอบเนื้อวัสดุก็ต้องเป็นไปตาม) มากกว่ากลุ่มองค์พระที่อยู่ตำแหน่งอื่น

นอกจากนี้ ระยะเวลาการเผาไล่ความชื้นนี้ที่ต่างกัน (เนื่องจากอาจมีการทำคนละกลุ่ม) ก็ทำให้เกิดการแห้งตัวและหดตัวขององค์พระได้เช่นกัน

                กล่าวโดยสรุปอีกครั้งได้ว่า ความน่าจะเป็นของข้อ ๑-๔ ส่งผลทำให้เราเห็นองค์พระหลากหลายมิติขนาด และหลากหลายสีตามที่กล่าวข้างบน ซึ่งการวิเคราะห์เชิงกายภาพแล้วถือว่า มีความซับซ้อนพอสมควร
                
                อย่างไรก็ตาม สามารถยืนยันได้ชัดเจนว่า ไม่ว่าจะเป็น พระคง องค์ไหนก็ตาม ล้วนมาจากองค์ต้นแบบที่แกะจากหินดังที่เคยกล่าวไว้แล้ว ก่อให้เกิดตำหนิจุดสังเกตหลักของ พระคง ทุกองค์เหมือนกัน เช่น ตำแหน่งใบโพธิ์ ๒ ก้าน เป็นต้น

                และที่สำคัญเหมือนกันทุกกรุอีกด้วย แต่จุดสังเกตที่ว่านี้อาจติดชัดบ้าง, ติดไม่ชัดบ้าง หรือไม่ติดเลยในบางจุด ก็เป็นไปได้ ด้วยเหตุผลตามที่อธิบายใน ๔ ข้อข้างต้นนี้

                และประการสุดท้าย ที่จะละเว้นไม่กล่าวไม่ได้เลย คือ องค์พระที่ผ่านกระบวนการสร้างสำเร็จแล้ว หรือปลุกเสกแล้ว จะถูกนำไปใช้ในกิจกรรมต่าง เช่น บรรจุกรุ หรือการนำไปห้อยแขวนติดตัว รวมทั้งการนำไปสักการบูชาในลักษณะอื่นๆ

                กิจกรรมและสิ่งแวดล้อมที่ต่างกันนี้ อีกทั้งกาลเวลาผ่านมาร่วมพันปี ย่อมทำให้องค์พระนับหมื่นๆ องค์นี้ แปรสภาพไปตามธรรมชาติได้ด้วย ก่อให้เกิดสภาพองค์พระที่หลากหลาย ตามที่เราเห็นกันนั่นเอง

                ขอขอบพระคุณ ศ.ดร.ผดุงศักดิ์ รัตนเดโช อาจารย์คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัย

ธรรมศาสตร์ รังสิต ที่ให้ข้อมูลประกอบในบทความนี้ และภาพพระคง ทั้งหมด

                          สำหรับองค์นี้เป็นพระคงลำพูน เนื้อเขียว กรุเก่า ที่ดูง่ายและหายากครับ

                          พุทธคุณ    คงกระพันชาตรี แคล้วคลาดปลอดภัยนำ

                          สภาพ   สวยคลาสสิค ดูง่าย

                          ราคา   ติดต่อสอบถาม